
Bestaat er wel slecht Nederlands?
Ben jij een taalnazi of vind je alles goed? De taal die algemeen geaccepteerd is noemen we het Standaardnederlands - vroeger heette dat ABN, 'Algemeen Beschaafd Nederlands'. Regelmatig vliegen we elkaar in de haren als we het hebben over de vraag wanneer iets wel of niet nou 'goed' Nederlands is. Voor een deel kunnen we kijken naar de officiële spellingswet. Die bepaalt hoe je woorden moet schrijven (en dat kun je terugzoeken in het beroemde Groene Boekje). Maar we hebben in het Nederlands geen officiële grammatica: de ideeën daarover zijn gebaseerd op gewoonte en traditie. En die zijn lang niet voor iedereen hetzelfde. Daarom ben je echt niet strafbaar als je 'groter als' zegt in plaats van 'groter dan'. Ook op het gebied van uitspraak en woordkeus zijn we vrij: als je 'houdoe' in plaats van 'doei' wil zeggen, dan kan dat gewoon. Toch kiezen we er soms voor om ons expres wél aan de ongeschreven regels te houden, en soms expres juist níet. Dat ligt aan de situatie, legt taalkundige Kristel Doreleijers (Tilburg University) uit. Dialect is dus niet per se 'fout'.


Volgende video:
De magnetron heeft een slechte reputatie. Van “je krijgt er kanker van” tot “het sloopt alle voedingsstoffen”. De mythes zijn hardnekkig, maar kloppen ze ook? Samen met levensmiddelentechnoloog Matthijs Dekker (Wageningen University) ontrafelen we de grootste misverstanden. En laten we je zien waarom de magnetron vaak juist gezonder is dan andere manieren van koken. Plus wat tips voor complete verse maaltijden die je zelf kunt bereiden in de magnetron.
.jpg)
Je denkt misschien dat je een individu bent, dat eigen beslissingen neemt. Maar eigenlijk is ons brein net een kopieermachine. Denk aan modetrends; grote kans dat jij jouw skinny jeans inmiddels hebt ingewisseld voor broeken met wijde pijpen. In deze aflevering vertelt cognitiefilosoof Marc Slors (Radboud Universiteit) waarom kuddegedrag voor ons noodzakelijk is om samen te kunnen leven. Je kunt dus lekker doorgaan met dat kopiëren!
.jpg)
Wandelen lijkt misschien de meest onschuldige sport die er is. Toch ging het tijdens de Vierdaagse in 2006 gruwelijk mis: er vielen twee doden. En ook nu vallen jaarlijks honderden wandelaars flauw. Hoe kan zoiets gebeuren bij zoiets simpels als lopen? Hoogleraar Maria Hopman (Radboudumc) onderzoekt al twintig jaar de grenzen van ons lichaam tijdens het wandelen. En één ding is zeker: uitdroging speelt een veel grotere rol dan je denkt. In deze aflevering hoor je wat er in je lichaam gebeurt, waarom goed drinken cruciaal is én wat jij kunt doen om veilig te blijven wandelen.

Wanneer je denkt aan zien, denk je waarschijnlijk meteen aan je ogen. En hoewel je ogen inderdaad het startpunt zijn, is het niet het belangrijkste onderdeel waarmee je de wereld om je heen bekijkt. Als je enkel je ogen gebruikt, dan zie je niets. Yaïr Pinto (Universiteit van Amsterdam) onderzoekt hoe je dan wel ziet - met de achterkant van je brein. Dat doet hij in de donkerste kamer van Nederland met het kleinst denkbare lichtsignaal.

Ze zijn ouder dan onze aarde, zo klein als een zandkorrel en liggen misschien wel gewoon in jouw dakgoot: micrometeorieten. Jaarlijks komen tonnen aan ruimtestof onze atmosfeer binnen, en een klein deel daarvan belandt op aarde – als minuscule steentjes die ons iets kunnen vertellen over het ontstaan van het zonnestelsel, en misschien zelfs over het begin van het leven op aarde. Aardwetenschapper Guido Jonker (Vrije Universiteit Amsterdam) klimt het dak op van de universiteit en laat zien hoe je deze ruimte-fossielen kunt vinden én analyseren. Want wie weet: misschien ligt er op jouw dak wel een boodschap uit het heelal.
