hersenen,synesthesie,zien,voelen
Je zult het maar hebben: donderdag is rood, het cijfer 9 is pimpelpaars en bij de naam van je geliefde ervaar je de geur van schimmelkaas. Ongeveer twee procent van de bevolking heeft een vorm van synesthesie, waarbij zintuigen op een gekke manier samenwerken. Hoe dat nou precies werkt in je brein en of je dit jezelf aan kunt leren, hoor je van neurowetenschapper Tessa van Leeuwen (Radboud Universiteit). Wil je meer weten? Als je enthousiast bent geworden, kun je bij Kennislink meer over dit onderwerp lezen. Misschien ben je zelf wel een synestheet, iemand die deze bijzondere combinaties legt tussen verschillende zintuigen. Lees op NEMO Kennislink over synesthesie en hoe je kunt testen in hoeverre je het zelf hebt. Lees hier meer.
hersenen,synesthesie,zien,voelen
"Laat maar zitten, het is teveel gedoe". Psycholoog Gerdien de Vries (TU Delft) hoort het maar al te vaak. Gedoe zit onze goede voornemens geregeld in de weg: wanneer we gezonder willen eten, geld willen sparen of ons duurzamer willen gedragen. Kijk dit college om te zien hoe je daarmee afrekent.
Overal is een schreeuwend tekort aan personeel. Want nog nooit waren er zó weinig mensen om zó veel werk te doen: in de zomer van 2022 stonden er tegenover elke honderd werkzoekenden maar liefst 143 vacatures. Daardoor blijft werk liggen, en dreigen mensen die wél werken overbelast te raken. Hoe gaan we dat personeelstekort oplossen? Jol Stoffers weet als hoogleraar Employability bij de Open Universiteit dat we het antwoord níet moeten zoeken in robots. Of in het halen van nieuwe arbeidsmigranten of het begeleiden van langdurig werklozen terug de arbeidsmarkt op. Waarom dat niet het ei van Columbus is, en wat er dan wél moet gebeuren legt hij uit in deze aflevering van de Werkplaats. Spoiler: je kunt er zélf ook wat aan doen!
In een levensbedreigende situatie telt elke seconde. Als iemand 112 belt, moet een ambulance daarom binnen een kwartier ter plaatse zijn. Dit lukt alleen niet altijd. Hoe zorg je ervoor dat de ambulance op tijd aankomt? Wiskundige Sandjai Bhulai (VU Amsterdam) ontwikkelde een algoritme voor ambulances in Flevoland. Dit algoritme weegt razendsnel alle opties af om ambulances zo snel mogelijk naar de juiste plek te sturen.
Wist jij dat grote vissen ook naar de tandarts gaan en dat sommige dieren ook babysitters hebben? Fenomenen die niet helemaal rijmen met Darwins evolutietheorie. Evolutionair bioloog Sjouke Kingma (Wageningen University & Research) vertelt hoe dit zit.
Die overvolle pan pasta, het laatste restje brood of een stuk fruit dat toch niet meer zo lekker is: alles bij elkaar gooien we meer voedsel weg dan we denken. Maar liefst een vijfde van al het geproduceerde voedsel belandt zo bij het afval. Zonde van het eten, maar ook van het klimaat. Want voedselverspilling zorgt voor bijna 10% (ja echt!) van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Dr. Erica van Herpen (Wageningen Universiteit) legt uit hoe dat zit - en hoe we minder kunnen verspillen.
