Wijzig cookie instellingen
Universiteit Leiden

Waarom is het raar om met een Gooise r te praten?

Misschien heb je hem zelf. Of misschien erger je je er kapot aan. Feit is dat de Gooise r aan een enorme opmars bezig is. En dat is helemaal niet logisch, zal Marc van Oostendorp (Universiteit Leiden) je uitleggen. Saillant detail is dat zelfs onze voormalige Koningin Beatrix niet immuun is gebleken voor de Gooise-r-terreur.... Benieuwd hoe haar "r" veranderd is? Kijken maarrrr! Wil je meer weten? Als je enthousiast bent geworden, kun je bij Kennislink meer over dit onderwerp lezen. Het Nederlands kent een grote variatie aan r’en. Toch zijn er maar een paar die genoeg van elkaar verschillen om hoorbaar te zijn, inclusief de Gooise r. Waarom zijn er eigenlijk zoveel verschillende r’en? Lees er meer over op Kennislink.

Prof. dr. Marc van Oostendorp

Prof. dr. Marc van Oostendorp is hoogleraar Fonologische microvariatie aan de Universiteit Leiden, wat in gewonemensentaal betekent dat hij de kleine variaties in de uitspraak van taal bestudeert. Als een ware professor Higgins - de taalkundige uit "My Fair Lady" die de precieze herkomst van elke  voorbijganger raadt door kort te luisteren naar het accent van iemand - bestudeert Marc van Oostendorp de onvoorstelbare veelzijdigheid van de uitspraak van een taal. (foto: Saskia Aukema)

taal, gooise,r,praten,kak

Volgende video:

Ben jij verantwoordelijk voor je daden als je dronken bent?

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Suspendisse varius enim in eros elementum tristique. Duis cursus, mi quis viverra ornare, eros dolor interdum nulla, ut commodo diam libero vitae erat. Aenean faucibus nibh et justo cursus id rutrum lorem imperdiet. Nunc ut sem vitae risus tristique posuere. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Suspendisse varius enim in eros elementum tristique. Duis cursus, mi quis viverra ornare, eros dolor interdum nulla, ut commodo diam libero vitae erat. Aenean faucibus nibh et justo cursus id rutrum lorem imperdiet. Nunc ut sem vitae risus tristique posuere.

Bekijk deze video
arrow_forward
Slaap meten? Dat kunnen apps helemaal niet

Veel mensen houden bij hoe ‘goed’ ze slapen met hun telefoon of smartwatch. Maar gadgets die je beloven talloze inzichten over je nachtrust te geven, kunnen helemaal niet je slaap meten. Volgens slaaponderzoeker Sebastiaan Overeem (TU Eindhoven & Slaapcentrum Kempenhaeghe) moet je de grafieken die ze produceren dan ook met een flinke korrel zout nemen. In deze video laat hij zien hoe je wel goed slaap kan meten.

Slechte televisie is goed voor je

Als je kijkt naar series, soaps en films lijkt alles een beetje hetzelfde. Deze maand gaat iedereen naar de zoveelste superheldenfilm in de bioscoop en verhaallijnen van GTST zijn al tientallen jaren 'meer van hetzelfde'. Er is niets nieuws onder de zon. En dat is niet erg: we houden nu eenmaal van formuletelevisie. Sterker nog: deze ‘slechte’ televisie is zelfs goed voor je. Hoogleraar Media Studies Mark Deuze van de Universiteit van Amsterdam legt uit hoe deze pulp tv je leert om de wereld om je heen beter te begrijpen. Zelfs een wereld die in rap tempo verandert.

Hoe maakt 50.000 volt de landbouw duurzamer?

Zonder kunstmest heeft de helft (!) van de wereldbevolking geen eten. Maar het is geen duurzaam middel: kunstmestfabrieken stoten ontzettend veel CO2 uit (koolstofdioxide) - het broeikasgas dat hoofdverantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde. Daarnaast is kunstmest slecht voor de bodem. Dat bodemprobleem kan de intensieve landbouw nog niet oplossen, maar de productie van kunstmest kan wél duurzamer: met hoogspanning. Met stroomstoten van 50.000 volt kun je een 'plasma' maken waarin nitraat ontstaat: het belangrijkste onderdeel van kunstmest. Hoe dat precies in z'n werk gaat, legt Tom Huiskamp (TUe) je uit in deze aflevering van de Werkplaats.

Waarom ook jij kleurenblind bent

Is wat jij ziet als rood, ook echt rood? Voor 1 op de 12 mannen is het antwoord: Nee. Hoe weet je of je echt alle kleuren ziet? Met oogarts en onderzoeker Alberta Thiadens van het Erasmus MC duiken we diep het oog in. Op zoek naar het mechanisme dat de wereld voor ons kleurt.

Geluk en psychose liggen héél dicht bij elkaar

Ken je het 'geluksstofje' dopamine? Je hersenen gaan het aanmaken door te eten, te sporten en door seks. Dopamine geeft ons een fijn gevoel. Maar dopamine speelt ook een rol in het ontstaan van een psychose. Neurowetenschapper Shiral Gangadin (Rijksuniversiteit Groningen) legt uit wat er in je hersenen kan misgaan als je hersenen te veel of juist te weinig dopamine aanmaken. En ook: wat is een psychose nou eigenlijk? Waardoor kun je er een krijgen? En hoe kom je er vanaf?

Mogelijk dankzij

Met de steun van